Topole (Populus spp.) to duża grupa drzew liściastych o klimacie umiarkowanym, szeroko sadzona w krajobrazie przydomowym. Są znani z szybkiego tempa wzrostu, schludnej i schludnej formy oraz ogólnego wigoru i zdolności adaptacyjnych.
Natura topoli
Rodzaj Populus obejmuje wiele pospolitych drzew, które nie noszą wspólnej nazwy topole, ale z botanicznego punktu widzenia z pewnością są uważane za topole – na przykład osiki i topole. Istnieją również drzewa, które używają nazwy topola, ale nie są spokrewnione z prawdziwymi topolami, takie jak topola tulipanowa. Zdecydowana większość topoli rośnie na obszarach nadbrzeżnych lub na nizinach, gdzie bogata gleba i wysoki poziom wody są kluczowymi czynnikami zapewniającymi ich szybkie tempo wzrostu.
Podobieństwa do wierzb
Należą do tej samej rodziny co wierzby i często można je spotkać rosnące obok innych miłośników wody. Podobnie jak wierzby, łatwo tworzą korzenie z dowolnej części rośliny, która ma kontakt z glebą. Dzięki temu bardzo łatwo jest rozmnażać topole przez sadzonki – wystarczy wbić małą gałązkę w ziemię i z dużym prawdopodobieństwem wyrośnie. Ta cecha oznacza również, że drzewa mają tendencję do wyrastania z korzeni, próbując skolonizować cały odpowiedni grunt, co może być pewnym wyzwaniem w utrzymaniu. Mają też tę samą cechę, co wierzby o niezwykle potężnych korzeniach, które w poszukiwaniu wody mogą niszczyć fundamenty, chodniki oraz przenikać do kanalizacji i wodociągów.
Wygląd
Wygląd topoli znacznie się różni, ale większość z nich znana jest z bardzo atrakcyjnej, gładkiej w dotyku kory, jasnoszarej lub białej, wraz z dużymi, łopatkowatymi lub klapowanymi liśćmi, które jesienią zmieniają kolor na złotożółty. Kwiaty mają postać wydłużonych baz, które pojawiają się wczesną wiosną tuż przed lub w momencie pojawienia się liści, tworząc wdzięczne dekoracje na gałęziach. Nasiona większości gatunków są maleńkie i otoczone puszystym puchem (stąd nazwa topoli), który rozwiewa się po całym terenie i może całkowicie pokryć ziemię.
|
|
|
|
Gatunek pierwotny
Istnieje ponad 20 gatunków topoli, ale ogrodnicy na ogół interesują się tylko kilkoma z nich, w zależności od ich konkretnych potrzeb i rodzaju siedliska, w którym uprawiają ogród.
-
Topolia Cottonwoods są zazwyczaj bardzo duże, osiągają wysokość od 80 do 50 stóp i są doskonałym wyborem do miejsc, gdzie podłoże pozostaje stale wilgotne; ich zwyczaj wzrostu może być nieco inwazyjny z natury, a korzenie całkowicie wypełniają glebę, co utrudnia wzrost większości innych roślin.
-
Jesienne liście Aspena Osika to najmniejsze z topoli, zwykle dorastające do mniej niż 15 metrów wysokości i najczęściej występujące na północnych szerokościach geograficznych i na wyższych wysokościach; kora większości gatunków jest prawie biała, a małe liście (w przypadku topoli o średnicy 2–3 cali) zwisają luźno z gałęzi i czarująco trzepoczą na wietrze.
- Topolia czarna szybko rośnie do 30 metrów lub więcej, ale brakuje jej gładkiej kory i białawego koloru topoli białej; gatunek ten wyróżnia się przede wszystkim odmianą zwaną topolą lombardzką, która ma wyjątkowo kolumnowy pokrój i szerokość korony mniejszą niż trzy metry.
-
Topola Biała Topolia biała to wykwintny gatunek ozdobny o srebrzystobiałej spodniej stronie liści, która mieni się na wietrze i gładkiej, jasnej korze z unikalnym wzorem rombu; dobrze rosną w wilgotnych miejscach, ale można je łatwo uprawiać jako drzewo cieniujące na przeciętnej glebie ogrodowej, osiągając do 80 stóp wysokości w czasie, w którym większość drzew cieniujących osiąga połowę tego rozmiaru.
- Topole hybrydowe to najszybciej rosnące topole ze wszystkich, zdolne do przekształcenia się w pełnowymiarowe drzewo cieniujące w czasie krótszym niż dziesięć lat; mają bardzo jednolity wygląd i przejmują wszystkie najlepsze cechy ozdobne topoli białej, która jest uważana za jednego z rodziców.
Rosnące topole
Topole dobrze rosną w pełnym słońcu lub półcieniu i do prawidłowego rozwoju potrzebują bogatej gleby i stałej wilgoci, z wyjątkiem osiki, która dobrze rośnie na skalistych, dobrze przepuszczalnych miejscach. Niektóre szkółki sprzedają topole z gołymi korzeniami późną zimą, co jest idealnym sposobem na ich sadzenie, chociaż drzewa w pojemnikach można sadzić w ziemi o każdej porze roku, pod warunkiem, że zapewnione zostanie niezawodne nawadnianie, które pomoże im się zakorzenić. Przycinanie i palikowanie nie są na ogół konieczne. Oprócz nawadniania, podstawową czynnością konserwacyjną jest usuwanie pędów korzeniowych i wyciąganie niechcianych sadzonek.
Potencjalne problemy
Jak wspomniano wcześniej, ważne jest, aby sadzić topole z dala od domu, jakiejkolwiek utwardzonej powierzchni lub rury wodociągowej, drenażowej lub kanalizacyjnej – 15 metrów od któregokolwiek z nich to idealna strefa buforowa – aby zapobiec uszkodzeniom korzeni. Niektórzy uważają, że bawełniane kulki z nasionami są uciążliwe, ale inni uważają je za czarujące.
Topole są dotknięte długą listą szkodników i chorób. Drzewa mogą znieść większość tych inwazji bez trwałych uszkodzeń, chociaż w ciężkich przypadkach może być konieczne leczenie, aby uratować życie drzewa. Właściciele domów nie są w stanie leczyć drzew tej wielkości, dlatego zadanie to najlepiej pozostawić profesjonalnym arborystom. Może zaistnieć konieczność usunięcia zakażonych kończyn, podania pestycydów i nawodnienia organizmu substancjami odżywczymi. Czasami jednak najlepiej jest usunąć silnie porażone drzewo, aby zapobiec rozprzestrzenieniu się choroby na inne pobliskie topole. Topole lombardzkie są uważane za szczególnie podatne na choroby, podobnie jak każda topola narażona na suszę.
Szlachetne drzewo dla klimatu umiarkowanego
Obok dębów, klonów i wiązów topole należą do kultowych gatunków drewna liściastego występującego w klimacie umiarkowanym. Rosną szybciej niż którykolwiek z wyżej wymienionych gatunków, co czyni je doskonałym wyborem do cieniowania drzew na większych posesjach, szczególnie tych ze stawem, strumieniem, wyciekiem lub innym naturalnym źródłem wody.
