Rodzice zawsze mówią, że nie mają ulubionego dziecka i że wszystkie ich dzieci są w ich oczach równe. Czy to prawda? Czy rodzice żywią silniejsze uczucia do jednego dziecka niż do pozostałych? Jeśli rodzice rzeczywiście mają ulubione dziecko w rodzinie, jakie są skutki faworyzowania i jak rodziny radzą sobie z tą koncepcją?
Dlaczego niektóre dzieci są faworyzowane w stosunku do innych
Powodów faworyzowania jest wiele i różnią się one w zależności od rodziny. Niektórym rodzicom bardziej podoba się jedno dziecko niż inne. Być może to konkretne dziecko ma miłe usposobienie lub ma wiele wspólnego z rodzicami, dzięki czemu tworzenie więzi i nawiązywanie kontaktów jest prostym i przyjemnym procesem. Tak czy inaczej, wiele rodzin ma ulubione dziecko. W czasopiśmie Journal of Family Psychology opublikowano badanie dotyczące faworyzowania w rodzinach. W badaniu wzięło udział 384 rodziny i okazało się, że 74% matek i 70% ojców w tych rodzinach traktowało jedno dziecko w sposób preferencyjny w stosunku do innych.
Wiedząc, że faworyzowanie jest bardzo widoczne, ważne jest, aby zrozumieć jego negatywny wpływ na dzieci i poznać sposoby maskowania faworyzowania w przypadku jego wystąpienia.
Negatywne skutki bycia ulubionym dzieckiem
Bycie ulubionym dzieckiem może wydawać się wspaniałe dla dzieci, gdy są małe, ale dorastanie z tą ciężką koroną może mieć długotrwałe, negatywne skutki.
Żyć życiem dla rodziców, a nie dla siebie
Kiedy ulubione dziecko chce wyruszyć w świat i zrobić coś nowatorskiego, odważnego i w całości dla siebie, często myśli: co o tym pomyślą moi rodzice? Czy zatwierdzą? Być wściekłym? Czy stracę status ulubionego dziecka? Martwienie się takimi rzeczami może utrudniać im próbowanie nowych rzeczy, podejmowanie ryzyka i wyrastanie na własną, wyjątkową osobę. Zwykle zachowują się bezpiecznie i przestrzegają zasad rodziców, robiąc to, czego się od nich oczekuje, nawet jeśli serce podpowiada im inaczej.
Poleganie na świecie
Kiedy rodzice są na każde zawołanie swojego dziecka, dorastają w przekonaniu, że świat będzie im chętnie służył, tak jak robili to ich rodzice w latach ich młodości. Ulubione dzieci mogą zostać brutalnie przebudzone z prawdziwego świata, który nie wierzy w darmowe materiały informacyjne.
Dla porównania dzieci, które dorastają w cieniu ulubieńca rodziny, rozwijają pewien poziom odporności i umiejętności radzenia sobie same. Takie postawy przynoszą im korzyści w dorosłym życiu, ponieważ już wiedzą, jak o siebie zadbać i nie czekać, aż ktoś zrobi za nich wszystko lub zatwierdzi ich wybory.
Poczucie uprawnienia
Kiedy dorastasz, wierząc, że jesteś złotym dzieckiem, taka postawa często przekłada się na dorosłość. Dzieci, które żyją w przekonaniu, że są zdecydowanym faworytem i że nie mogą zrobić nic złego, idą przez życie z błędnie pojmowanym poczuciem, że coś im się należy. Ta cecha prawdopodobnie będzie miała na nie negatywny wpływ, gdy wyjdą na świat i znajdą się w środowiskach, w których nikogo tak naprawdę nie obchodzi, że są ulubionym dzieckiem mamy lub taty.
Ukrywanie faworyzowania w rodzinie
Przyznanie, że istnieje faworyzowanie, jest pierwszą rzeczą, którą należy zrobić. Następnym i trudniejszym krokiem jest wiedza, co zrobić z faworyzowaniem.
Przyznaj to sobie
Nie możesz rozwiązać problemu faworyzowania, dopóki go nie rozpoznasz, więc rób to przede wszystkim. Zauważ, że masz różne uczucia w stosunku do każdego ze swoich dzieci i przypomnij sobie, że nie jest to wcale takie rzadkie. Faworyzowanie jednego dziecka kosztem innych nie oznacza, że nie kochasz wszystkich swoich dzieci i możesz zrobić wszystko, aby wyrównać swoje podejście do dzieci.
Przestań porównywać
Porównywanie prowadzi do poczucia nieadekwatności. W większości przypadków rodzice używają porównań, aby wyjaśnić dziecku sprawę lub mieć nadzieję, że zmotywuje je do dążenia do tego, co rodzice uważają za „lepsze”. Często skutkuje to odwrotnością zamierzeń i sprawia, że dziecko porównywane do rodzeństwa osiągającego lepsze wyniki czuje się gorsze.
Bądź rodzicem, a nie sędzią
Jesteś ich rodzicem, a nie sędzią przewodniczącym. Kiedy dzieci pytają, kto jest najpiękniejszy ze wszystkich, zachowaj milczenie. Nie przedkładaj pracy ani osiągnięć jednego dziecka nad drugie, ponieważ nic dobrego nie wyniknie z stawiania dzieci przeciwko sobie. Powiedz dzieciom, pytając, który z nich jest lepszym piekarzem, lepszym artystą czy lepszym uczniem, że oba są wspaniałe, różne i wyjątkowe na swój sposób, ale równie utalentowane.
Odpręż się w duchu rywalizacji
Odrobina zdrowej rywalizacji dobrze działa na ducha, często mówią rodzice, ale zbyt duża rywalizacja w rodzinie wymusza faworyzowanie, zwłaszcza gdy jedno dziecko jest oczywistym zwycięzcą. Dzieci potrzebują budowania i pielęgnowania poczucia własnej wartości, a nie tłumienia i kwestionowania. W rodzinie każdy jest zwycięzcą. Jeśli jesteś osobą lubiącą rywalizację i lubisz rodzinne rywalizacje, lepiej przyzwyczaj swoje dzieci do słów: „To kolejny remis”. Nadal możesz grać w konkurencyjne gry, ale nie musisz mieć mistrza.
Znajdź sposób na nawiązanie kontaktu z każdym ze swoich dzieci
Łatwiej będzie nawiązać kontakt z jednym dzieckiem niż z drugim, ponieważ wasza dwójka ma ze sobą wiele wspólnego. Jeśli zauważysz, że tak jest, pamiętaj, aby poświęcić trochę czasu na spędzenie czasu z każdym dzieckiem z osobna, robiąc to, co lubi. Przyjdź na ich teren i zanurz się w ich zainteresowaniach. Będą cię za to kochać i szanować, a ty poczujesz się jak dobra mama lub tata, że w taki sposób się rozwijasz.
Utrzymuj szerokie i spójne pozytywne pochwały
Rodzice nawet nie zauważają, kiedy jedno dziecko otrzymuje wszystkie słowne pochwały. Dobrze wychowane dzieci otrzymują od rodziców mnóstwo „dobrych prac” i „jaki z ciebie dobry dzieciak”, podczas gdy psotne otrzymują wszystkie nagany i słowne poprawki. Bądź tego świadomy. Jeśli masz dzieci, które wydają się trudniejsze do pochwalenia, zrób wszystko, co w Twojej mocy, aby przyłapać je na tym, że są dobre. Utrzymuj pozytywne pochwały, uczciwie i konsekwentnie.
Powstrzymajcie się od stawiania dzieci na piedestale
Żadne z dzieci w Twojej rodzinie nie powinno stać na wyższym piedestale niż ich rodzeństwo. Unikaj mówienia takich rzeczy jak:
- Twoja siostra czytała w przedszkolu w czwartej klasie.
- Twój brat już za pierwszym razem dostał się do podróżniczej drużyny baseballowej.
- Wszystkie inne dzieci w tym wieku potrafiły wiązać buty.
Sprawianie, by dziecko czuło się, jakby było czarną owcą, która nie radzi sobie najlepiej, jest szkodliwe dla jego samooceny. Sprawia to również, że dziecko po drugiej stronie porównania myśli, że jest lepsze od swojego rodzeństwa, co tworzy dynamikę, której żadna rodzina nie chce ani nie potrzebuje.
Komunikuj się z dziećmi, gdy się z tobą spotykają
Twoje dziecko zauważyło, że spędzasz więcej czasu z rodzeństwem, i odważyło się porozmawiać z Tobą o tym. W tego typu sytuacjach należy postępować rozważnie i taktowo. Rozpocznij tę rozmowę z wdziękiem, opanowaniem i współczuciem.
- Oprzyj się na faktach. Wyjaśnij, dlaczego jedno dziecko nie śpi później, a drugie ma telefon. Zwykle rozumowanie jest dość logiczne i racjonalne.
- Potwierdź to, co zauważą. Tak, spędzasz więcej czasu z innym dzieckiem, ponieważ oboje kochacie zakupy. Przypomnij im, że mogą przyjść do nas w każdej chwili, a bardzo ci się to spodoba.
- Poproś ich o pomoc. Jeśli z dzieckiem trudno jest nawiązać więź ze względu na jego zachowanie, poproś je o pomoc. Poinformuj ich, że kłótnie, kłótnie i postawy utrudniają wspólne spędzanie czasu i że jesteś skłonny pomóc im nad tym pracować, jeśli uda im się spotkać w połowie drogi.
- Zapewniaj, zapewniaj, zapewniaj. Przypominaj im wielokrotnie, że pomimo tego, co widzą lub jakie kombinacje rodzin działają organicznie, wszyscy w domu są kochani i cenieni jednakowo.
Faworyzowanie: nie zawsze jednostronne
Za każdym razem, gdy poczujesz się winny, że prawdopodobnie poświęciłeś jednemu dziecku więcej uwagi niż innym, pamiętaj, że prawdopodobnie ma ono ulubionego rodzica i możesz to nie być Ty! Tak jak rodzice czasami czują pociąg do tego czy innego dziecka, dzieci również czują większy pociąg do jednego z rodziców lub opiekunów. Ostatecznie jedyne, co możesz zrobić, to rozpoznać, kiedy pojawia się faworyzowanie, zrobić wszystko, co w Twojej mocy, aby je złagodzić i nadal robić wszystko, co w Twojej mocy, aby wyrównać szanse.
