Kiedy myślisz o XIX wieku, na myśl mogą przyjść Ci obrazy ciemnych ulic z imponującymi latarniami i przebiegłymi postaciami. Niestety, pomimo tego, jak innowacyjne było ich przeznaczenie, te zabytkowe latarnie uliczne niewiele zrobiły, aby „oświetlić drogę” dawnym społeczeństwom, ponieważ emitowały jedynie delikatny, rozmyty blask w ich bezpośrednim sąsiedztwie. Przyjrzyj się, gdzie rozpoczęły się te wciąż obecne elementy architektoniczne i ich wyjątkowa ewolucja w narzędzia, które dziś uważamy za oczywiste.
Pojawiają się gazowe latarnie
Co zaskakujące, na początku XIXthwieku obie części Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych zaczęły instalować oświetlenie gazowe na ulicach swoich miast, ale podstawowe światła oświetlały jedynie niewielką część kilka stóp wokół samych lamp. Ponieważ światła te były zasilane gazem, niektóre społeczności polegały na latarnikach, którzy dbali o to, aby wszystkie światła były włączone w tym samym czasie i pozostawały zapalone przez całą noc. Jednak patent brytyjskiego inżyniera Fredericka Hale’a Holmesa na lampę łukową z 1846 r. i „świece elektryczne” rosyjskiego wynalazcy Pawła Jabłoczkowa wprowadziły świat w erę elektrycznego oświetlenia ulicznego.
Elektryczne latarnie uliczne przejmują kontrolę
Na wystawie paryskiej w 1878 r. „świece Jabłoczkowa” zadziwiły tłumy i wkrótce Paryż zaczął przekształcać swoje gazowe latarnie uliczne w systemy elektryczne. Podążył za nimi świat zachodni, a wraz z wprowadzeniem żarówki z włókna węglowego Thomasa Edisona oświetlenie elektryczne stało się zwyczajowym stylem oświetlenia stosowanym na ulicach miast w XIXth wieku.
Rodzaje zabytkowych latarni ulicznych
Zabytkowe latarnie uliczne są dostępne w szerokiej gamie stylów, ale zazwyczaj występują w trzech różnych formach. Gdybyś spacerował w XIXthwieku, zauważyłbyś wszystkie te formy pomieszane ze sobą na całym świecie:
- Utylitarne: te światła były używane wyłącznie do oświetlania samych ulic i zawieszane na drutach.
- Elektroller: opisuje lampy uliczne, które są zbudowane jako wolnostojące i reprezentuje większość lamp, o których ludzie myślą, myśląc o oświetleniu ulicznym.
- Montaż naścienny: można również znaleźć lampy uliczne, które nie są przymocowane do słupa oświetleniowego, ale raczej zostały zamontowane na zewnętrznych ścianach budynków wzdłuż ulic, aby pomóc oświetlić obszary, których same latarnie nie mogłyby' nie dosięgnę.
Wzory i style antycznych latarni ulicznych
W ciągu stu lat oświetlenie uliczne przeszło wiele zmian. Postęp technologiczny i zmiany w projektowaniu doprowadziły do powstania w całym zachodnim świecie mnóstwa różnorodnych latarni ulicznych. Sprawdź ewolucję latarni ulicznych od połowy XIX wieku do końca stulecia.
1850–1860
Wczesne lampy wiktoriańskie były zazwyczaj odlewane lub kute z wyszukanymi dekoracjami w kształcie kępek i wieloma szybami, które pozwalały światłu świecić ze wszystkich stron. Wierzchołki i trzonki lamp wykonywano z miedzi (szpiczaste wierzchołki były blatami „holenderskimi” od latarni używanych przez Holendrów do sygnalizowania statków), odlewanego metalu lub mosiądzu, a podstawy były żebrowane lub formowane z wzorami.
Na słupie gazowym, który mógł wznieść się na wysokość ponad 3 metrów, znajdowała się lampa zwieńczona małą szklaną i metalową latarnią z orłem lub innym zwieńczeniem. Stanowiska te były używane od połowy XIX wieku w Nowym Jorku i innych obszarach miejskich. Krótkie ramiona pozwalały latarnikowi oprzeć drabinę o latarnię, ale ramiona te zniknęły po wprowadzeniu światła elektrycznego. Jeśli słupek był krótki i gruby, nazywano go „pachołem” od słupków używanych do mocowania statków do doku.
Kilka innych stylów z tej dekady to:
- Lampy bulwarowe - te światła były szczególnie popularne do stosowania wzdłuż bocznych uliczek i parków. Te krótsze lampy miały wierzchołek w kształcie „korony” i przezroczystą szklaną kopułę wychodzącą z korony i były zawieszone na harfie lampowej.
- Lampy krzywe pasterskie - te lampy miały wdzięczny i wąski słupek, który zakrzywiał się w zaokrąglony koniec niczym łuk biskupi. Lampy zawieszono na końcu łuku.
- Lampy z odwróconym wspornikiem przewijania - były to lampy żeliwne ze wspornikiem skierowanym do tyłu, w przeciwieństwie do oszusta pasterskiego.
1880–1910
Późno wiktoriańskie latarnie uliczne nazywano elektrolierami lub oprawami oświetleniowymi, po części dlatego, że obecnie powszechnie używano prądu zamiast gazu. Latarnie nadal były montowane na słupach lub stojakach i mogły być dekoracyjne i ozdobne lub proste i użytkowe. Podstawy „prezydenckie” miały uformowane w projekcie girlandy, podczas gdy podstawa urny mogła mieć urnę i dekoracje kwiatowe. Wspólne cechy latarni ulicznych z tej dekady to:
- Lampy w kształcie kuli były zazwyczaj wykonane z białego szkła, które miało emitować światło przypominające promienie księżyca.
- Bliźniacze słupy lub podwójne latarnie to latarnie uliczne z co najmniej dwiema lampami oddzielonymi poprzeczką. Bliźniacze latarnie słupowe nie miały dwóch słupów, ale miały lampy po obu stronach słupa.
- Latarnie uliczne z masztem przypominały maszty na statku z poprzeczkami. Pręty mogą znajdować się po jednej stronie lampy lub po obu.
1900 - 1914
Latarnie uliczne z okresu edwardiańskiego często miały zakrzywione wzory inspirowane popularnym stylem projektowania tamtych czasów, secesją, a także klasyczne projekty oparte na stylach starożytnych, takie jak latarnia Windsor Streetlight z 1914 roku w Los Angeles. Jednym z tych popularnych stylów były blaty lirowe, które ozdobiono blatem przypominającym lirę lub „harfę”. Klosz był umieszczony wewnątrz liry, podobnie jak żarówka jest chroniona w lampie stołowej.
1920–1930
Pierwsza ćwierć XXI wieku uwypukliła kilka nowych stylów oświetlenia ulicznego:
- Pięć latarni żarówkowych dodało światła i stylu ruchliwym ulicom i zostało starannie zaprojektowane tak, aby wkomponowały się w estetykę miasta.
- Latarnie uliczne w stylu Torchière wkroczyły w krajobraz wraz z nadejściem Art Deco. Niektóre z bardziej wyszukanych stoisk miały w kształcie słupków girlandy z róż.
- Hiszpański styl odrodzenia, z wiszącymi lampami z metalu i szkła, był znany z dużych latarni z ciężkiego, kutego metalu.
Wartość zabytkowych latarni ulicznych
Generalnie nie ma dużego rynku kolekcjonerskiego na zabytkowe latarnie uliczne, biorąc pod uwagę ich rozmiar i raczej specyficzne przeznaczenie. Istnieje jednak kilka różnych zawodów, które poszukują tych zdobionych artefaktów oświetleniowych: konserwatorzy zabytków, projektanci/wykonawcy i działy rekwizytów studiów filmowych. Chociaż wszystkie te grupy wykorzystują oświetlenie uliczne do wyjątkowych celów, polegają również na wyszukiwaniu wysokiej jakości antyków lub autentycznych reprodukcji do swoich projektów, gdy autentyczne oświetlenie uliczne nie wchodzi w grę. To profesjonalne zbieranie utrudnia prawidłowe oszacowanie cen tych artefaktów, ponieważ różnią się one znacznie w zależności od kosztów wysyłki, stopnia zniszczenia, stylu dekoracyjnego i tak dalej.
Znajdź reprodukcje wysokiej jakości
Chociaż znalezienie w pełni nienaruszonej, zabytkowej latarni ulicznej, którą chcesz, może być trudne, a przy bardzo małych podstawach do ustalenia stałych cen trudno będzie mieć pewność, że otrzymujesz uczciwą ofertę, najlepszym rozwiązaniem jest inwestowanie w zrównoważone reprodukcje wysokiej jakości. Firmy takie jak Niland dostarczają wszystkie elementy, których możesz potrzebować do zbudowania dokładnie takiej latarni ulicznej, jaką widzisz w swojej głowie, dzięki trwałej technologii i zrównoważonym materiałom oferowanym przy użyciu nowoczesnych metod produkcji.
Nie pozwól, aby światła zgasły
Jak ćmy do płomienia, ludzie od tysięcy lat kierują się ku światłu, a zabytkowe latarnie uliczne zapewniają dodatkowe poczucie atmosfery, zaspokajając i tak już pierwotną potrzebę skupienia się wokół promieniującego blasku. Oczywiście latarnie uliczne pozostają niezwykle ważnym aspektem planowanych krajobrazów miast i choć ich antyczni kuzyni mogą nie być tak potężni jak współcześni, nadrabiają to charakterem i stylem. Teraz, gdy już zapoznałeś się z historią lamp zewnętrznych, wejdź do środka i naucz się rozpoznawać zabytkowe lampy oliwne.
